Hoàng cung Hoa Lư,
Phòng Nghị sự,

Lương Ngọc, quan thủ kho quốc khố đã tới trình diện. Lương Ngọc là người đàn ông hơn 40, chú ruột Phó thống lĩnh Lương Tuấn, em trai Lương Thiết là quan khai thác mỏ sắt của Triều đình. Bước vào trong Nghị Sự phòng nhìn thấy có cả Tứ Trụ và Thập Đại Đô Đốc thì trong lòng hắn hơi nhảy, đã đoán ra được phần nào lý do bị triệu tập rồi.

Hắn quả thật rất khó chịu. Các ngươi mỗi lần về kinh kiểu gì cũng lại tìm cách bòn rút của cải lương thảo vũ khí của Triều đình. Hắn sao lại không biết, chỗ quân nhu ấy một phần chảy vào trong túi riêng của ai?

Người được làm quan quân phía sau nhà nào mà không có thế lực, nhà nào mà không có nuôi dưỡng nô tì, nô lệ, tư quân, thân binh? Mà tài sản gia tộc có đôi khi không đủ thu chi nên lợi dụng kẽ hở tham những quân nhu.

Ban đầu thì thỉnh thoảng làm, thấy không bị phát hiện nên làm nhiều lần hơn. Làm nhiều thấy ổn nên tiếp tục làm tiếp. Cuối cùng tham nhũng thành thói quen, không tham không được.

Gia tộc của bọn hắn làm nghề buôn lương thực và gang thép nên đã từng chịu khổ của những thế gia này. Chính các thế gia cát cứ mới khiến cho đất nước lâm vào cảnh lầm than, loạn lạc. Mà khi loạn lạc, những thương nhân như bọn hắn khổ không thể tả. Hòa khí sinh tài nhưng mất hòa khí thì tài ở đâu ra.

Vào thời loạn 12 sứ quân, mỗi một tuyến đường buôn bán, các đoàn buôn liên tục chịu nhiều loại thuế thậm chí còn bị các sứ quân ăn cướp, mất hết vốn liếng gia sản. Thời này thịnh hành phân cấp bậc địa vị xã hội là sĩ, nông, công, thương. Địa vị của người buôn bán là hạng chót bình dân, chỉ hơn nô lệ, nô tì một chút. Thế nên khi bị thiệt thòi coi như xui xẻo chứ chẳng biết kêu ai.

May mắn, gia tộc bọn hắn được Đinh Tiên Hoàng nhìn chúng. Đinh Tiên Hoàng cũng không coi thường mà ngược lại rất trọng thị ngành nghề buôn bán cho nên ra sức nâng đỡ. Sau khi lập quốc liền lựa chọn mấy người tài năng nhất được tham gia việc triều chính. Kẻ sĩ ch.ết vì tri kỷ. Vì vậy, Lương gia cũng hết sức trung thành với Đinh Tiên Hoàng và Hoàng Gia.

Cho dù bây giờ anh em hắn cũng làm quan nhưng vẫn không thể bỏ đi cái nhìn thiếu thiện cảm với các thế gia. Ước chi đất nước dẹp hết thế gia thì may ra mới không còn nội loạn. Hừ. Bon hút máu triều đình, nhân dân. Ta biết các ngươi muốn gì, ta nhất định không để cho bọn ngươi như nguyện.

Nghĩ là như vậy, Lương Ngọc vẫn làm lễ quân thần đàng hoàng và tủm tỉm cười nhìn các đại đô đốc. Chư vị Đô Đốc cũng hành lễ đáp lại nhưng nhìn Lương Ngọc cười bỗng dưng thấy lạnh sưu sưu.

Lương Ngọc chỉ là quan coi kho, chức vị rất bé nhỏ, lại chỉ có thực quyền trong phạm vi một cái kho, lẽ ra không đáng gây sợ nhưng sự thật không phải thế. Bọn họ muốn lương, muốn vũ khí đều phải qua cửa của Lương Ngọc.

Mà Lương Ngọc gia thế gốc thương nhân, tính tính toán toán đâu ra đấy. Tính cách lại đúng như thần giữ của, chặt chẽ, keo kiệt. Mỗi lần muốn xin quân như, bọn hắn cảm thấy còn mệt hơn là khi đánh trận. Đúng là trong đời chỉ đàn bà và tiểu nhân là khó chiều .

“Lương Ngọc, tình hình quốc khố bây giờ như thế nào rồi?”
Đinh Liễn hỏi thẳng. Lương Ngọc bỗng chốc lại quỳ xuống khóc lóc:
“Muôn tâu bệ hạ. Hạ thần có tội với Tiên Đế, có tội với bệ hạ, có tội với quốc gia ạ..”.

Mọi người thấy đột nhiên Lương Ngọc quỳ xuống khóc lóc kêu gào thì ngơ ngẩn, mộng bức không biết ra sao. Đinh Liễn khóe miệng cũng giật giật. Lại diễn trò. Ta xem phim truyền hình cổ trang nhiều ta đã miễn nhiễm. Để xem diễn kỹ của ngươi như thế nào? Ha ha.
Nguyễn Bặc vội hỏi:

“Lương đại nhân, tình hình có thế nào ngài cứ nói. Phải chăng nhà kho bị cháy ư?”
“Đúng đó Lương Thủ kho. Có chuyện gì ngài cứ nói. Bình tĩnh. Bình tĩnh. Đừng khóc nữa”.
Các vị đô đốc cũng nhao nhao khuyên giải.

Lương Ngọc lúc này mới lấy tay lau vội nước mắt. Rồi nói trong giọng nghẹn ngào.

“Kho nằm trong hang thì sao mà cháy. Có điều năm qua tiêu hao quá nhiều, quốc khố trống rỗng, ai ai cũng nhòm vào cái hang ấy thì hang dù sâu đến đâu thì vẫn trống rỗng a, hoàng thượng. Thần khẩn cầu bệ hạ, triều đình và các đại nhân mau mau chui...à không...là bổ sung vào hang gấp đi ạ, chứ nhìn miệng hang trống hốc trống hoác như thế kia thì thật tội nghiệp.

Không tin ngài đến nhìn thử mà coi, cái hang bây giờ đến chuột còn chê không thèm vào di dạo nữa là...hu...hu...Nhìn thấy quốc hang trống trải cô liêu, thần thật đau lòng nhức óc, cảm thấy đã phụ sự tin tưởng của Tiên Đế của bệ hạ, bệ hạ ơi...”.

Đinh Liễn suýt nữa muốn phun cả lít máu. Ngươi diễn. Ta biết. Ngươi keo kiệt. Ta biết. Nhưng ngươi miêu tả câu nào cũng cái hang, câu nào cũng trống rỗng, trống hoác...rồi còn sâu, còn rộng...người khác nghe ra ngươi đang miêu tả cái gì chứ đâu phải quốc khố. Đinh Liễn lấy tay che miệng, nín mãi mới không phun cả ấm trà.

Còn tứ trụ và thập vị đô đốc cũng mặt mũi xanh xanh đỏ đỏ như tắc kè hoa. Vừa bực tức lại vừa buồn cười. Mà cái hang trống rỗng thì kệ nó, ngươi lại bảo chúng ta chui vô...thật tức ch.ết chúng ta mà. Ngươi miêu tả kiểu gì vậy?

“Được rồi Lương Ngọc.Trẫm biết ông nghĩ về quốc gia nhưng có ai đòi hỏi ông cái gì đâu mà ông lại khóc lóc thảm thiết thế. Phải không các ái khanh?”
“A...phải...phải...bệ hạ nói phải...”

Các vị đô đốc lúc này mới ngộ ra, Lương Ngọc đang diễn mà bệ hạ cũng đang diễn. Chắc thấy cả bọn ai cũng nhao nhao đòi hỏi nên bệ hạ đang gõ bọn họ đây mà. Nghĩ vậy, đa số mọi người cũng thôi. Thế nhưng, Cao Tường đô đốc Cao Bắc Lạng thì khó xử, bởi hắn rất áp lực và hắn cần tiếp viện thật sự. Cho nên hắn cứ đứng đó bối rối mãi.

“Thế tình hình Quốc Khố ra sao. Ngươi cứ nói rõ ra, ở đây có Trẫm cùng chư vị sẽ bàn bạc bổ sung kho sau”.
Lúc này, Lương Ngọc mới hạ giọng sụt sùi, nói tiếp:

“Muôn tâu bệ hạ, Quốc Khố có thóc, muối, vũ khí, rượu và một số thứ quý giá như sừng tê giác, đồi mồi, nhân sâm, yến sào... Số lượng theo mỗi ngày tiêu hao thì cũng chỉ đủ một tháng 10 ngày nữa là cạn kiệt.

Nguyên nhân là do hai năm vừa rồi thất thu. Năm kia thì trời hạn lâu dài, năm ngoái thì bị mấy cơn bão gây ngập lụt. Thóc, muối vừa phải mang đi cứu trợ cho dân chúng các vùng, vừa phải nuôi các đạo quân nên mới tiêu hao lớn như thế.

Bệ hạ và các đại nhân cũng biết. Triều đình ta cũng như triều đình các nước khác, chúng ta thu thuế bằng sản phẩm, chủ yếu là nông nghiệp. Ai trồng cây gì thì nộp thuế bằng sản phẩm cây đó, ai nuôi con gì thì nộp thuế bằng con đó, ai buôn bán sản phẩm gì thì đóng thuế bằng sản phẩm đó. Riêng thuế đầu người tức thuế thân thì quy ra thóc để nộp. Nhưng lại có bất lợi lớn...”

Đinh Liễn gật đầu, ra vẻ lắng nghe. Các đại thần và chư vị Đô Đốc cũng tỏ vẻ lắng nghe. Mặc dù họ quen việc đánh trận, không rành việc thuế má nhưng cũng muốn biết Lương Ngọc tính nói gì.

“Bệ hạ. Theo lệ, chúng ta đang thu hai loại thuế chính là thuế thân và thuế ruộng. Và tất cả đều quy ra thóc để nộp. Ngoài ra còn có thuế thủ công và thuế buôn bán bằng chính sản phẩm làm ra.

Thứ nhất, thu thuế bằng sản phẩm sẽ khiến cho việc vận chuyển từ nơi thu thuế về triều đình khó khăn. Tiêu hao dọc đường và cả tham những không kiểm soát được. Thường sẽ có lý do là vận chuyển.

Thứ hai, Triều đình không đủ chỗ chứa để bảo quản sản phẩm thuế không bị hư hỏng. Bởi mỗi một loại hàng hóa sẽ ứng với một phương pháp bảo quản, nếu không sẽ bị hư hao, lãng phí.

Thứ ba, Sản phẩm nông nghiệp có thời gian sử dụng ngắn, nếu không kịp ăn thì sẽ hỏng phải bỏ. Thóc còn bảo quản được một đến hai năm chưa các loại khác rất kém.

Thứ tư, thu thuế bằng sản phẩm sẽ phụ thuộc vào sản phẩm, mà sản lượng của sản phẩm lại phụ thuộc vào thời tiết, khí hậu, đất đai, nhân lực...nếu một năm nào đó mất mùa hay dịch bệnh hoặc chiến tranh sẽ khiến cho năm sau quốc lực suy yếu thậm chí loạn lạc”.

Mọi người lắng nghe Lương Ngọc phân tích cũng gật gù. Dù Lương Ngọc rất đáng giận nhưng điều lão nói rất đúng và đó là hiện thực mấy ngàn năm nay, không chỉ có đất nước mình mà tất cả các nước đều như vậy.

Vì thế, trên từ Hoàng Đế, dưới đến dân nghèo đều sợ mất mùa, dịch bệnh. Nghe thấy nạn châu chấu hay thủy tai, hỏa tai là sợ xanh mất mật. Không chỉ hậu quả thiệt hại về người mà còn dao động đến nền tảng quốc gia. Khi người dân đói thì sẽ sinh ra bạo loạn. Bạo loạn sẽ bị lợi dụng để gây ra loạn hơn như cướp bóc, khởi nghĩa, lật đổ, chính biến.

Đương nhiên, vua lúc này sẽ trở thành con dê tế thần. Họ sẽ đổ lỗi cho vua không giữ đức hạnh rồi tham ɖâʍ vô độ hay bất kính thần linh nên mới bị trời phạt. Cho nên không hiếm chuyện Hoàng Đế phải chịu nhục hạ chiếu kiểm điểm bản thân, tự hối, tự trách...Các Hoàng Đế năm nào cũng phải cúng bái tế thần để cầu cho quốc gia an ổn, không bị thiên tai, dịch bệnh là thế. Các loại đàn Tế Thiên, Kính Thiên được xây dựng cũng vì lý do này.

Đinh Liễn gật đầu.
“Vậy theo ái khanh, chúng ta có biện pháp nào hay không?”
“Đúng vậy, Lương đại nhân. Ngài nói ra điểm khuyết điểm thì chắc ngài cũng nghĩ ra biện pháp phải không?”

Mọi người nhao nhao đề nghị. Thậm chí có người còn ác ý chơi khăm Lương Ngọc. Lương Ngọc ngẩng mặt lên, dõng dạc thưa:

“Muôn tâu bệ hạ. Biện pháp là có ạ. Đó là dùng Tiền ạ. Thu thuế thay vì bằng sản phẩm thì nay ta thu thuế bằng Tiền. Tiền sẽ giải quyết được tất cả các khuyết điểm trên. Tiền có hư hỏng nhưng rất lâu mới hỏng, chúng ta có thể đúc mới. Nếu thu thuế bằng tiền sẽ giúp chúng ta tiết kiệm công di chuyển, tiết kiệm phương pháp bảo quản..”.

Thái úy Trịnh Tú lúc này lên tiếng hỏi:
“Vấn đề này các triều đại phương Bắc đều có áp dụng nhưng hiệu quả không cao a. Cuối cùng vẫn không thể không quay lại thu thuế bằng sản phẩm”.